Sprawdź, czy wyrok TK 140/20 dotyczy Twojej sytuacji

Wstęp

Pierwszym problemem, z jakim mierzą się Emeryci w sprawach związanych z wyrokiem TK z dnia 4 czerwca 2024 r. sygn. akt SK 140/20 (zwane dalej „sprawy SK 140/20”) jest ustalenie, czy w ogóle wyrok ten dotyczy ich sytuacji prawnej.

W celu dokonania wstępnej oceny sytuacji Emerytki/Emeryta opracowałem kilka pytań, które pomogą dokonywać kwalifikacji pod sprawy SK 140/20.

Pytania weryfikacyjne

1. Czy jesteś Emerytką z rocznika 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1967, 1968 lub Emerytem z rocznika 1949, 1950, 1951, 1952, 1954, 1955, 1956, 1957, 1958, 1959, 1960, 1961, 1962, 1963, 1964, 1965, 1966, 1967,1968?
   Wyjaśnienie:
   • Osoby zaliczające się do pokrzywdzonej grupy to kobiety urodzone w latach 1954-1968 oraz mężczyźni urodzeni w latach 1949-1968 (bez roku 1953).
   • Wyłączenie rocznika 1953 wynika z osobnego wyroku TK dla osób urodzonych w tym roku (wyrok TK z dnia 6 marca 2019 r. sygn. akt P 20/16).
   • Z kolei wyłączenie kobiet z roczników 1949-1952 wynika z treści uzasadnienia wyroku TK z dnia 4 czerwca 2024 r. (sygn. akt SK 140/20). Zgodnie z nim osoby, które przed 1 stycznia 2013 roku nabyły prawo do emerytury w wieku powszechnym (kobiety 60 lat, mężczyźni 65 lat) nie są uznawane za pokrzywdzone niekonstytucyjną regulacją, z uwagi na fakt, iż do 31 grudnia 2012 roku takie osoby mogły złożyć wniosek o emeryturę w wieku powszechnym, co uchroniłoby je od skutków mechanizmu potrąceniowego wprowadzonego w art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych. Takie stanowisko wyrażone zostało również przez Sąd Najwyższy w uchwale z dnia 28 listopada 2019 r. sygn. akt III UZP 5/19.
     
     Poniżej, w "Informacjach dodatkowych" opisałem możliwości jakie pozostały kobietom z roczników 1949-1952.
   • Szczegółowe uzasadnienie przyjętego powyżej zakresu znajduje się we wpisie: Nieaktualne szacunki ZUS – których roczników dotyczy wyrok TK sygn. akt SK 140/20?
2. Czy wniosek o tak zwaną wcześniejszą emeryturę złożyłaś/złożyłeś przed 6 czerwca 2012?
Wyjaśnienie:
Dla uproszczenia można przyjąć, że mówiąc o wcześniejszej emeryturze mamy na myśli emerytury przyznawane przed osiągnięciem powszechnego wieku emerytalnego, tj. przed osiągnięciem przez kobietę wieku 60 lat lub przed osiągnięciem przez mężczyznę wieku 65 lat.
3. Czy w związku z osiągnięciem po 1 stycznia 2013 roku powszechnego wieku emerytalnego (60 lat kobiety, 65 lat mężczyźni) złożyłaś/złożyłeś do ZUS wniosek o przyznanie emerytury w wieku powszechnym?
Wyjaśnienie:
Mechanizm potrąceniowy z art. 25 ust. 1b ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych zaczął być stosowany przez ZUS w decyzjach o przyznaniu emerytury w wieku powszechnym wydawanych po 1 stycznia 2013 roku. Informacji, o kwocie dokonanych potrąceń należy poszukiwać w decyzji ZUS o przyznaniu emerytury w wieku powszechnym (60 lat kobiety, 65 lat mężczyźni), wydanej po 1 stycznia 2013 roku, w punkcie "OBLICZENIE WYSOKOŚCI EMERYTURY", w myślniku „suma kwot pobranych emerytur wynosi”.

Poniżej przedstawiam przykład zastosowania mechanizmu potrąceniowego w konkretnej decyzji ZUS. Sposób ujęcia przez ZUS mechanizmu potrąceniowego podkreśliłem linią różową.

Weryfikacja

Jeżeli na wszystkie pytania Emerytka/Emeryt odpowie twierdząco (Tak), wówczas można wstępnie założyć, że sprawy SK 140/20 dotyczą Jej/Jego sytuacji prawnej.

Informacje dodatkowe

Wcześniejszym emerytkom z roczników 1949-1952, które są już w trakcie postępowania sądowego przeciwko ZUS lub też rozważają podjęcie jakiś kroków prawych w tym temacie, polecam lekturę moich rozważań dotyczących naruszenia standardów konstytucyjnych w związku z wprowadzeniem art. 25 ust. 1b ustawy emerytalnej. Tekst pod linkiem: Niekonstytucyjność art. 25 ust. 1b wobec kobiet z roczników 1949-1952 – próba znalezienia argumentacji

Brak wniosku o emeryturę w wieku powszechnym

Osoby, które jeszcze nie wystąpiły z wnioskiem do ZUS o przyznanie emerytury w wieku powszechnym (zwykle nie wiedzą, że mogą taki wniosek złożyć), muszą to uczynić jeżeli chcą dowiedzieć się, jaka w ich przypadku będzie wysokość potrąceń.

Wystąpienie z takim wnioskiem może szczególnie zainteresować kobiety urodzone w latach 1949 - 1952. Kobiety z tych roczników, jak wskazywałem powyżej, zostały wykluczone z możliwości powoływania się na wyrok TK z 4 czerwca 2024 r. (sygn. akt SK 140/20). Nie zmienia to jednak faktu, że ich emerytura w wieku powszechnym może okazać się wyższa niż emerytura wcześniejsza, a to w związku z waloryzacją kapitału początkowego i składek oraz zmniejszającą się średnią długości trwania życia.

Jak pomagamy

Kancelaria oferuje pomoc przy reprezentacji w sprawach SK 140/20 przed Zakładem Ubezpieczeń Społecznych o ponowne obliczenie wysokości emerytury, a także na późniejszych etapach postępowania, tj. przed właściwym Sądem Okręgowym oraz Sądem Apelacyjnym.
Kancelaria świadczy pomoc prawną na terenie całej Polski.

Z uwagi na fakt, iż postępowanie w sprawie ponownego obliczenia wysokości emerytury toczy się najpierw przed Zakładem Ubezpieczeń Społecznych, a następnie, w przypadku wydania przez ZUS decyzji odmawiającej ponownego obliczenia emerytury przed Sądem Okręgowym i Sądem Apelacyjnym, Kancelaria opracowała dwa warianty pomocy prawnej, tj.:

1. Reprezentacja przed Zakładem Ubezpieczeń Społecznych (ZUS)
Kancelaria za prowadzenie sprawy przed ZUS pobiera wynagrodzenie w wysokości 300 zł brutto.
⤷ Wynagrodzenie za prowadzenie sprawy jest płatne po złożeniu wniosku o ponowne obliczenie emerytury.
2. Reprezentacja przed sądami powszechnymi (Sąd Okręgowy oraz Sąd Apelacyjny)
Kancelaria za reprezentację przed sądami powszechnymi pobiera wynagrodzenie w dwóch częściach. Pierwsza część obejmuje wynagrodzenie za prowadzenie sprawy w wysokości 1000 zł brutto.
⤷ Wynagrodzenie za prowadzenie sprawy płatne jest po złożeniu odwołania do Sądu.

Druga część wynagrodzenia pobierana jest tylko w przypadku wygrania sprawy, tj. uzyskania prawomocnego wyroku nakazującego ZUS ponowne obliczenie wysokości emerytury i wynosi 4000 zł brutto.
⤷ Wynagrodzenie za wygranie sprawy płatne jest po zrealizowaniu przez ZUS prawomocnego wyroku, tj. wypłaceniu zwiększonego świadczenia emerytalnego.

Dla osób, które wolą samodzielnie prowadzić spór z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych Kancelaria oferuje pomoc przy redakcji pism procesowych. W takich przypadkach wynagrodzenie ustalane jest indywidualnie z Klientem, w zależności od etapu postępowania.

Osoby zainteresowane współpracą z Kancelarią proszone są o kontakt telefoniczny 508 303 387 lub mailowy kancelaria@ahanderek.pl.

Powyższe informacje nie stanowią oferty w rozumieniu art. 66 § 1 Kodeksu cywilnego, lecz jedynie zaproszenie do zawarcia umowy.

Z wyrazami szacunku,
dr Andrzej Hańderek
radca prawny