Wyrównanie ekwiwalentu za urlop w Policji wraz z odsetkami za opóźnienie

W związku z pojawiającymi się informacjami o wypłatach wyrównań ekwiwalentu (jak na razie po przejściu przez byłych funkcjonariuszy policji drogi administracyjnej oraz sądowoadministracyjnej, a zatem zwykle koniecznością uzyskania korzystnego wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego), przedstawiam propozycję współpracy dla byłych funkcjonariuszy policji, którzy rozważają podjęcie KROKÓW PRAWNYCH, zmierzających do uzyskania należnego im wyrównania ekwiwalentu za urlop wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie.

Kogo dotyczy?

Dla przypomnienia, sprawa dotyczy byłych funkcjonariusz policji, którzy otrzymali ekwiwalent za urlop, obliczony zgodnie z niekonstytucyjnym współczynnikiem 1/30. Na mocy wyroku Trybunału Konstytucyjnego z dnia 30 października 2018 r. sygn. akt K 7/15, funkcjonariusze policji uzyskali prawo do dochodzenia wyrównania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy i dodatkowy. Trybunał Konstytucyjny uznał, że świadczeniem ekwiwalentnym za dzień urlopu jest wynagrodzenie funkcjonariusza za jeden dzień roboczy na dzień zwolnienia ze służby. Tym samym, każdy były funkcjonariusz jest stratny około 27 %. Dla przykładu, gdyby funkcjonariusz policji miał wypłacony ekwiwalent zgodnie z wyrokiem TK otrzymałby 1.000 zł, a w praktyce otrzymał 730 zł. W tej sytuacji, roszczenie o wyrównanie ekwiwalentu opiewa na kwotę 270 zł.

Odsetki

Dodatkowo, każdy funkcjonariusz policji, któremu odmówiono wyrównania ekwiwalentu za urlop, może domagać się od organów policji zapłaty odsetek ustawowych za opóźnienie zgodnie z art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego. W przypadku roszczenia o wyrównanie ekwiwalentu właściwą drogą do wypłaty jest droga administracyjna oraz sądowoadministracyjna, z kolei w przypadku odsetek, droga sądowa przed sądami powszechnymi. Dla przykładu, gdyby kwota wyrównania ekwiwalentu wynosiła 5000 zł i została wypłacona przez organy policji 18 kwietnia 2024 roku, wówczas odsetki za opóźnienie wyniosłyby 2299,47 zł (przy założeniu naliczania odsetek od dnia następującego po dniu opublikowania ww. wyroku Trybunału Konstytucyjnego, tj. 7 listopada 2018 roku do 18 kwietnia 2024 roku).

Jednocześnie pragnę wskazać, że nie ma pewnych spraw. Każda sprawa sądowa, czy to przed sądem powszechnym, czy też administracyjnym, wiąże się z ryzykiem jej przegrania, co z kolei niesie ze sobą obowiązek poniesienia kosztów procesu, w szczególności kosztów opłat sądowych, opłaty skarbowej od pełnomocnictwa oraz kosztów zastępstwa procesowego strony wygrywającej.

W przypadku spraw o wyrównanie ekwiwalentu, dotychczasowa praktyka, oparta o analizę orzecznictwa sądowoadministracyjnego wskazuje, że ryzyko to jest zasadniczo niewielkie. Wyroki sądów administracyjnych korzystne dla byłych funkcjonariuszy policji można już liczyć w tysiącach.

W przypadku spraw o odsetki ustawowe za opóźnienie, z uwagi na ich precedensowy charakter, praktyka orzecznicza dopiero się kształtuje, co powoduje, że ryzyko należy ocenić jako umiarkowane.
Przykładowe wyroki zasądzające byłym funkcjonariuszom policji odsetki przedstawiam poniżej:

• wyrok Sądu Rejonowego w Zawierciu z 1 kwietnia 2022 r. IV P 65/21, LEX nr 3348622,
• wyrok Sądu Rejonowego w Toruniu z 30 listopada 2021 r. IV P 13/21, LEX nr 3285678,
• wyrok Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z 2 czerwca 2022 r. IX P 330/21
  (źródło: https://www.saos.org.pl/judgments/466415),
• wyrok Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z 29 czerwca 2022 r. IX P 344/21
  (źródło: https://www.saos.org.pl/judgments/468220),
• wyrok Sądu Rejonowego Szczecin-Centrum w Szczecinie z 30 września 2022 r. IX P 22/22
  (źródło: https://www.saos.org.pl/judgments/476238),
• wyrok Sądu Rejonowego w Bydgoszczy z 27 kwietnia 2022 r. VII P 48/22, LEX nr 3359724.

Koszty

W celu zobrazowania potencjalnego ryzyka (o którym pisałem powyżej), przedstawiam zasady ponoszenia kosztów procesu w ramach postępowania sądowoadministarcyjnego oraz sądowego przed sądem powszechnym.

Koszty postępowania sądowoadministracyjnego

W przypadku postępowania sądowoadministracyjnego sytuacja wygląda następująco:

1) Koszty zastępstwa procesowego

Co do zasady koszty zastępstwa procesowego w postępowaniu przed Wojewódzkim Sądem Administracyjnym (WSA) wynoszą 480 zł, z kolei przed Naczelnym Sądem Administracyjnym (NSA) 240 zł. Należy również wskazać, iż Sąd nawet w przypadku przegrania sprawy ma możliwość nie obciążać strony przegrywającej kosztami postępowania (art. 206 p.p.s.a.).

2) Koszty opłat sądowych

Z kolei w przypadku opłat sądowych, byli funkcjonariusze policji w postępowaniu przed WSA oraz NSA są zwolnieni od obowiązku ich uiszczenia, chodzi o opłatę od skargi do WSA, czy też od skargi kasacyjnej do NSA. Zwolnienie wynika z art. 239 § 1 pkt 1) ppkt d) p.p.s.a.

3) Koszty opłaty skarbowej

Jeżeli w sprawie występuje pełnomocnik, strona przez niego reprezentowana obowiązana jest uiścić opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. W przypadku wygrania sprawy, kwota ta jest zasądzana od strony przegrywającej.

► Podsumowując, w przypadku przegrania sprawy ryzyko, rozumiane jako konieczność zwrotu kosztów procesu opiewa na kwotę 737,00 zł.

---

Koszty postępowania przed sądem powszechnym

W przypadku postępowania sądowego przed sądem powszechnym (sprawy o odsetki ustawowe za opóźnienie w wypłacie wyrównania ekwiwalentu) sytuacja wygląda następująco:

1) Koszty zastępstwa procesowego

W przypadku kosztów zastępstwa procesowego przed sądami powszechnymi koszty zastępstwa uzależnione są od kwoty dochodzonego roszczenia, co do zasady wynoszą one:

Kwota roszczenia	Koszty zastępstwa
do 500 zł	90 zł
powyżej 500 zł do 1500 zł	270 zł
powyżej 1500 zł do 5000 zł	900 zł
powyżej 5000 zł do 10 000 zł	1800 zł
powyżej 10 000 zł do 50 000 zł	3600 zł
powyżej 50 000 zł do 200 000 zł	5400 zł
powyżej 200 000 zł do 2 000 000 zł	10 800 zł
powyżej 2 000 000 zł do 5 000 000 zł	15 000 zł
powyżej 5 000 000 zł	25 000 zł

Należy również wskazać, iż podobnie, jak to miało miejsce w przypadku postępowania przez sądami administracyjnymi, również sądy powszechne mają możliwość, nawet w razie przegrania sprawy, nie obciążać strony przegrywającej kosztami procesu (art. 102 k.p.c.). Taka sytuacja może mieć miejsce z uwagi na trudną sytuację materialną strony lub też precedensowy charakter sprawy. Możliwość odstąpienia od obciążania kosztami procesu należy do wyłącznego prawa Sądu, ma charakter wyjątku, więc nie należy zakładać z góry, że Sąd z niego skorzysta.

W przypadku uznania przez sąd, iż sprawa ma charakter sprawy z zakresu prawa pracy, koszty zastępstwa wynoszą 75% stawki opisanej powyżej w kolumnie „Koszty zastępstwa”.

2) Koszty opłaty od pozwu

Co do zasady osoba wnosząca pozew do Sądu musi uiścić opłatę sądową. Kwota opłaty sądowej uzależniona jest od wysokości dochodzonej pozwem kwoty.

Kwota roszczenia	Opłata sądowa
do 500 zł	30 zł
ponad 500 zł do 1500 zł	100 zł
ponad 1500 zł do 4000 zł	200 zł
ponad 4000 zł do 7500 zł	400 zł
ponad 7500 zł do 10 000 zł	500 zł
ponad 10 000 zł do 15 000 zł	750 zł
ponad 15 000 zł do 20 000 zł	1000 zł
ponad 20 000 zł	15 000 zł
powyżej 5 000 000 zł	5% dochodzonej pozwem kwoty, nie więcej niż 200 000 złotych

Można również spróbować wnieść pozew bez uiszczenia opłaty sądowej, powołując się na art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych. Przykładowo, Sąd Rejonowy w Bydgoszczy w wyroku 27 kwietnia 2022 r. VII P 48/22 przyznał zwolnienie Powodowi (nie jest to jednak sytuacja pewna, gdyż w innych wyrokach dotyczących odsetek, sądy nie podzielały tego zapatrywania). Zgodnie z art. 96 ust. 1 pkt 4 ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych nie mają obowiązku uiszczenia kosztów sądowych pracownicy wnoszący powództwo. Niezależnie od powyższego, osoby znajdujące się w ciężkiej sytuacji materialnej mogą starać się o zwolnienie od kosztów sądowych. Wówczas Powód powinien w pozwie złożyć wniosek o zwolnienie od kosztów sądowych oraz załączyć oświadczenie o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania, którego wzór dostępny jest na stronie internetowej:
https://www.gov.pl/web/sprawiedliwosc/formularze-pism-procesowych-w-postepowaniu-cywilnym

3) Koszty opłaty skarbowej

Jeżeli w sprawie występuje pełnomocnik, strona przez niego reprezentowana obowiązana jest uiścić opłatę skarbową od pełnomocnictwa w wysokości 17 zł. W przypadku wygrania sprawy, kwota ta jest zasądzana od strony przegrywającej.

► Podsumowując, w przypadku przegrania sprawy (przy założeniu, że roszczenie odsetkowe będzie wynosiło 5000 zł) ryzyko, rozumiane jako konieczność zwrotu kosztów procesu będzie opiewać na kwotę 1.317 zł.

---

Kroki prawne

Poniżej przedstawiam możliwe do podjęcia KROKI PRAWNE w tematach „ekwiwalentowych”.
Możliwe do podjęcia KROKI PRAWNE uzależnione są od stanu sprawy, w jakiej aktualnie znajduje się były funkcjonariusz policji. KROKI PRAWNE mogą być różne, opiszę te, które moim zdaniem występują najczęściej.

⤷ 1. Były funkcjonariusz policji po przejściu w stan spoczynku nie podejmował żadnych czynności w przedmiocie wyrównania ekwiwalentu za urlop
W takim przypadku należy złożyć wniosek o wyrównanie ekwiwalentu za niewykorzystany urlop. Wystąpienie z przedmiotowym wnioskiem może spotkać się z zarzutem przedawnienia ze strony organów policji, jednakże z uwagi na całą historię dotyczącą problematyki wyrównania ekwiwalentu, w tym, jak pokazuje ogrom orzecznictwa WSA i NSA wadliwość decyzji organów policji oraz permanentnie utrzymujący się stan niepewności prawnej (czego najlepszym przykładem było skierowane do TK pytanie prawne WSA w Białymstoku z 21 stycznia 2021 r., a następnie jego wycofanie przez tenże Sąd 23 listopada 2023 roku) uważam, że w tych sprawach można bronić twierdzenia o możliwości zastosowania art. 107 ust. 2 ustawy o policji, zgodnie z którym organ właściwy do rozpatrywania roszczeń może nie uwzględnić przedawnienia, jeżeli opóźnienie w dochodzeniu roszczenia jest usprawiedliwione wyjątkowymi okolicznościami. Trudno jednak z góry przewidzieć, jakie stanowisko w tej kwestii zajmą organy policji, a następnie sądownictwo administracyjne.

⤷ 2. Były funkcjonariusz policji, który jest w trakcie procedury administracyjnej przed organami policji lub w trakcie postępowania sądowoadministracyjnego
W takim przypadku należy doprowadzić sprawę do końca, tj. do sytuacji, w której organ II instancji lub WSA/NSA nakaże wypłatę wyrównania ekwiwalentu. W celu przyśpieszenia rozpoznania sprawy, w sytuacji, gdy nie ma jeszcze wyznaczonego terminu jej rozpoznania (zwykle będzie to posiedzenie niejawne), można zwrócić się do WSA/NSA z prośbą o jej przyśpieszenie. Do częstych sytuacji można również zaliczyć praktykę zawieszania postępowania przez WSA/NSA, w związku z pytaniem prawnym do TK zadanym przez WSA w Białymstoku, o którym pisałem powyżej. Wówczas, również w celu przyśpieszenia rozpoznania sprawy, można złożyć wniosek o podjęcie zawieszonego postępowania.

⤷ 3. Były funkcjonariusz policji, który przerwał „walkę” o wyrównanie ekwiwalentu na etapie postępowania administracyjnego, tj. przed organami policji
W takim przypadku należy złożyć wniosek o uchylenie lub zmianę decyzji w trybie art. 154 § 1 k.p.a. Jeżeli sprawa zakończyła się już na etapie decyzji I instancji, wówczas należy skierować do tego organu wniosek o uchylenie decyzji i podjęcie czynności materialno-technicznej w postaci wypłaty wyrównania ekwiwalentu. Z kolei w przypadku zakończenia sprawy na etapie II instancji, wówczas należy złożyć do organu II instancji wniosek o zmianę decyzji poprzez uchylenie decyzji organu I instancji i nakazanie organowi I instancji podjęcia czynności materialno-technicznej w postaci wypłaty wyrównania ekwiwalentu.

⤷ 4. Były funkcjonariusz policji po przejściu drogi administracyjnej (decyzja organu I instancji oraz decyzja organu II instancji) oraz drogi sądowoadministracyjnej (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego) otrzymał wyrównanie ekwiwalentu za urlop
W takim przypadku pozostaje walka o odsetki ustawowe za opóźnienie na podstawie art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego. Postępowanie w tej sprawie trzeba jednak wytoczyć przed sądem powszechnym (zwykle właściwym Sądem Rejonowym), a nie, jak to miało miejsce w przypadku wypłaty wyrównania ekwiwalentu poprzez drogę administracyjnoprawną.

Jak pomagamy

Kancelaria oferuje pomoc przy reprezentacji byłych funkcjonariuszy policji w sprawach o przyznanie wyrównania ekwiwalentu za urlop przed organami policji oraz sądami administracyjnymi, w tym Naczelnym Sądem Administracyjnym, a także w sprawach przed sądami powszechnymi o odsetki ustawowe za opóźnienie.
Kancelaria świadczy pomoc prawną na terenie całej Polski.

Z uwagi na fakt, iż byli funkcjonariusze policji mogą znajdować się w różnych sytuacjach procesowych, o których pisałem powyżej, Kancelaria opracowała trzy warianty pomocy prawnej, tj.:

1. Reprezentacja przed organami policji (I i II instancja)
Kancelaria za przyjęcie sprawy pobiera wyłącznie opłatę mającą na celu rekompensatę kosztów biurowych w wysokości 100 zł brutto. Pozostałe wynagrodzenie pobierane jest tylko w przypadku wygrania sprawy i obejmuje ustalone z Klientem wynagrodzenie procentowe od uzyskanych przez niego świadczeń (co do zasady 20 % brutto).

2. Reprezentacja przed sądami wojewódzkimi, w tym Naczelnym Sądem Administracyjnym
Kancelaria za przyjęcie sprawy pobiera wyłącznie opłatę mającą na celu rekompensatę kosztów biurowych w wysokości 150 zł brutto. Pozostałe wynagrodzenie pobierane jest tylko w przypadku wygrania sprawy i obejmuje zasądzone przez Sąd od właściwego Komendanta Policji koszty zastępstwa procesowego oraz ustalone z Klientem wynagrodzenie procentowe od uzyskanych przez niego świadczeń (co do zasady 20 % brutto).

3. Reprezentacja przed sądami powszechnymi w sprawie o odsetki
Szczegóły dotyczące oferowanej przez Kancelarię pomocy prawnej w sprawach o odsetki znajdują się we wpisie zatytułowanym: Pozew o odsetki od wyrównania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop w Policji – jak pomagamy

Współpraca z Kancelarią

Osoby zainteresowane współpracą z Kancelarią proszone są o kontakt telefoniczny 508-303-387 lub mailowy kancelaria@ahanderek.pl.

Powyższe informacje nie stanowią oferty w rozumieniu art. 66 § 1 Kodeksu cywilnego, lecz jedynie zaproszenie do zawarcia umowy.

Z wyrazami szacunku,
dr Andrzej Hańderek
radca prawny